Check-up taramaları profesyonel bir sağlık ekibi tarafından modern laboratuar ve görüntüleme olanaklarından yararlanılarak gerçekleştirilir. Önlem almanın tedavi etmekten daha kolay olduğu prensibine dayanan check-up; yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen yatırımlardan biridir. Ciddi bir harcama gibi görünse de aslında yıllık fiziki muayene az bir değer taşır; akut veya kronik ciddi olaylardan kaynaklanan hastalık, özellikle kanserin erken teşhis edilerek tedavi edilmesinde önemli bir rol oynar.
25 yaş altındaki check up programlarında tam kan sayımı, tam idrar tahlili, açlık kan şekeri ölçümü, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri , hepatit testleri, kolesterol ve diğer kan lipidlerinin ölçümü yapılmalı, kalp grafisi (elektrokardiyografi) ve akciğer filmi çekilmeli, tüm karın ultrasonografik olarak incelenmelidir. Bu dönemde tiroid ve cinsiyet hormon ölçümlerinin bir kez ölçülmesinde fayda vardır. Her check-up programında olması gerektiği gibi diyetisyen danışmanlığı da programa eklenmelidir. Sonuçlar aile hekimi veya programı yöneten branş hekimi tarafından değerlendirilmeli ve varsa hastaya riskler , alacağı önlemler anlatılmalıdır. Bu programın içeriği ile diyabet, böbrek ve karaciğer hastalıkları, kalp hastalığı riskleri, kansızlık ve alerji durumları kolaylıkla tespit edilebilir.
25-45 yaş döneminde kalp hastalıkları yönünden inceleme yapmak daha önem kazanmaktadır. Bu dönem kontrollerinde tüm lipid ölçümleri panel genişletilerek yapılmalı , elektrokardiyografiye (EKG) ilaveten eforlu EKG (koşu bandında yapılan EKG), ekokardiyografi ile kalp-damar sistemi ayrıntılı değerlendirilmelidir. Yine bu dönemde açlık kan şekeri ölçümlerine gizli şeker araştırması için hemoglobinA1c testi eklenir. Bu yaş grubundaki kadınlarda jinekolojik muayene ve pap-smear testi , meme muayenesi ve 40 yaş üstünde mamografi ilave edilmelidir.
45 yaş üstü kadınlarda ve erkeklerde programa kanser taraması hakim olmalıdır. Bunun için kadınlarda jinekolojik muayene ve pap-smear testi, meme muayenesi, mamografi ve duruma göre istenecek tümör belirteçleri programa eklenir.
45 yaş üstü erkeklerde ise prostat kanseri ve prostat hastalıkları taraması için parmakla rektal muayene , kanda prostat spesifik antijen ( PSA) ölçümleri yapılmalıdır.
Yine 45 yaş üstündeki kadın ve erkeklerde mide-barsak hastalıkları için yılda bir kez dışkıda gizli kan testi mutlaka yaptırılmalıdır.
Son aşamada muayene bulguları , tüm tetkik sonuçları, branş hekimlerinin görüşleri birleştirilerek analiz yapılır ve gerekli tüm bilgiler hasta ile paylaşılır. Her şey yolunda ise tıbbi öneriler ve koruyucu yöntemlerin anlatımı ile program sonlandırılır. Anormal bulgular varsa izlenecek yol kişiye ve duruma göre belirlenir.
check-up programlarının içeriğinde hastanın yaş ve klinik özelliklerine göre; hekim muayeneleri, hematolojik tetkikler, kalp risk faktörlerinin araştırılması, metabolizma, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri ve kan elektrolitlerini içeren biyokimya tetkikleri, hormon tetkikleri, enfeksiyon araştırması, radyolojik tetkikler, endoskopik muayeneler ve kanser tarama testleri yer almalıdır.
Check-Up Yaptırmak İçin 6 Neden:
1) Bu kontroller sırasında henüz başlangıç aşamasındaki bir hastalık saptanabilir. Böylece erken saptanan hastalığın tedavisi ve yönetimi kolaylaşır. Örneğin; diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalığı, kansızlık, kanserler ve hepatitler tarama testleri ile en çok yakalanan hastalıklardır. . Ayrıca tiroid ve karaciğer hastalıkları, deri hastalıkları ile ilgili bilgiler de elde edilebilir.
2) Bu düzenli kontroller sağlığınıza yaptığınız büyük bir yatırımdır. Yapılan muayene ve testler ile sizi bekleyen hastalık risklerini tespit edilebilir ve koruma yöntemleri belirlenir.
3) Check-up programları vücudunuzu tanımanızı sağlar, yapınıza uygun bir yaşam tarzı belirlemenize yardımcı olur. Radikal yaşam tarzı değişikliği için check-up sonuçları güçlü bir uyarıcıdır.
4) Büyük hastalıklara yakalanma riskini ve belki ameliyat gerekliliklerini azaltır ve uzun vadede sağlık harcamalarınızı azaltır. .
5) Check-up programları sağlıklı olduğunuza dair en güvenilir bilgileri verir , mevcut durumu korumak ve sonraki kontroller çekici hale gelir.
6) Stresin ve yaşam tarzımızın vücudumuza yaptığı tahribatları göstererek önlem almamızı sağlar.